Chúng ta đang sống trong một thời đại mà thông tin gần như không có giới hạn. Chúng ta có thể tiếp cận nó thông qua truyền hình, đài phát thanh, mạng xã hội, sách, tạp chí định kỳ, và tất cả đều nằm trong tầm tay mình qua mạng Internet. Nhờ tất cả những thông tin này, chúng ta có thể tích lũy được một lượng lớn kiến thức. Tuy nhiên, khối lượng thông tin và kiến thức không phải lúc nào cũng chuyển thành sự khôn ngoan. Vậy rốt lại sự khôn ngoan là gì? Một định nghĩa cho là, “khả năng đưa ra phán đoán và quyết định dựa trên sự hiểu biết sâu sắc về các tình huống và kinh nghiệm, thường liên quan đến kiến thức, phán đoán tốt và khả năng phân định điều đúng hay điều chân thật”. Điều này có vẻ tốt, phải không? Nhưng làm thế nào để chúng ta đạt được khả năng này?
Một doanh nhân trẻ, khao khát đạt được thành công đáng kể trong công ty, đã đến gặp người cố vấn của mình – một người mà anh ta coi là khôn ngoan – và hỏi, “Làm thế nào để ông có được sự khôn ngoan?” “Qua kinh nghiệm,” người khôn ngoan trả lời. “Vậy làm thế nào để ông tích lũy kinh nghiệm?” “Thông qua việc đưa ra quyết định đúng đắn.” “Làm thế nào để ông học cách đưa ra quyết định đúng đắn?” Người khôn ngoan nhanh chóng trả lời: “Bằng cách đưa ra những quyết định sai lầm.”
Điều này thật buồn cười – và đúng. Nhưng phạm sai lầm có phải là cách lý tưởng để đạt được sự khôn ngoan không? Một nơi mà chúng ta có thể tìm kiếm sự khôn ngoan – mà tôi tin là nơi tốt nhất – là Kinh Thánh. Thực tế, nhiều sách Cựu Ước được gọi là ‘sách khôn ngoan’, bao gồm Gióp, Thi thiên, Châm ngôn và Truyền đạo. Trong số đó, sách Châm ngôn được trích dẫn nhiều nhất, sách này tuyên bố về sự không Ngoan như sau: ” 7 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; Còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy. ” (Châm ngôn 1:7).
Chỉ cần lướt qua thế giới chúng ta đang sống, dường như cũng xác nhận điều này. Các chính trị gia, lãnh đạo doanh nghiệp, nghệ sĩ giải trí và những người nổi tiếng khác, hoạt động mà không có thế giới quan theo Kinh Thánh, phù hợp với cách Cựu Ước mô tả dân Y-sơ-ra-ên xưa: ” 6 Trong lúc đó, không có vua nơi Y-sơ-ra-ên, mọi người cứ làm theo ý mình tưởng là phải.” (Các Quan Xét 17:6 và 21:25). Đây không phải là sự khôn ngoan, đó là sự dại dột. Và điều này vẫn đúng cho đến ngày nay.
Phần lớn sách Châm ngôn được cho là của Vua Sa-lô-môn của Y-sơ-ra-ên, người được xem là người khôn ngoan nhất từng sống. Ông giải thích rằng những châm ngôn này “2 Đặng khiến cho người ta hiểu biết sự khôn ngoan và điều khuyên dạy, Cùng phân biệt các lời thông sáng; 3 Để nhận lãnh điều dạy dỗ theo sự khôn ngoan, Sự công bình, lý đoán, và sự chánh trực; ” (Châm ngôn 1:2-3).
Nếu điều này là thật, bạn có nghĩ rằng đọc sách Châm ngôn và khám phá điều mà nó dạy có phải là một ý tưởng hay không? Nhiều người đã quyết tâm đọc một chương của Châm ngôn mỗi ngày. Bằng cách này, vì sách có 31 chương, toàn bộ sách Châm ngôn có thể được đọc trong một tháng; 12 lần trong suốt một năm.
Sách Châm ngôn cung cấp sự khôn ngoan về nhiều chủ đề, chẳng hạn như kiềm chế cơn giận dữ; trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả; chấp nhận sửa dạy và kỷ luật; tiếp nhận lời khuyên và hướng dẫn khôn ngoan; có sự phân định và thực hành sự thận trọng; đối phó với sự đố kỵ và ghen tị; tránh cám dỗ tình dục; nuôi dưỡng lòng rộng rãi; làm việc siêng năng; cạm bẫy của sự kiêu ngạo và lợi ích của sự khiêm tốn; phấn đấu cho sự chính trực và trung thực, và nhiều điều khác nữa.
Cuối cùng, tất cả những điều đó đều được neo giữ trong “sự kính sợ Đức Giê-hô-va”. Điều này không có nghĩa là đến gần Đức Chúa Trời với sự sợ hãi. Nó có nghĩa là nhận ra sự hoàn hảo, quyền năng, tình yêu thương và lòng nhân từ của Ngài. Châm ngôn nói rằng kính sợ Chúa là khôn ngoan, giống như nỗi sợ hãi quá lớn ngăn cản một người mạo hiểm đến quá gần mép của một vách đá cao. Hơn thế nữa, sự kính sợ Chúa mang lại sự bảo đảm về việc trải nghiệm một cuộc sống thỏa lòng và kết quả:
” 23 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dẫn đến sự sống, Làm cho người ta được ở thỏa nguyện, không bị tai họa lâm đến.” (Châm ngôn 19:23).
” 4 Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Đức Giê-hô-va, Ấy là sự giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.” (Châm ngôn 22:4).
Câu hỏi phản ánh / thảo luận
- Làm thế nào để chúng ta phân biệt thông tin và kiến thức, những thứ mà chúng ta có rất nhiều – có lẽ hơn bao giờ hết trong lịch sử nhân loại – với sự khôn ngoan, thứ dường như thường bị thiếu hụt?
- Bạn sẽ xác định ai là người thể hiện sự khôn ngoan tuyệt vời? Tại sao bạn coi người đó là khôn ngoan? Bạn đã thấy họ thể hiện sự khôn ngoan trong cách họ làm việc và sống theo những cách nào?
- Đầu chương đầu tiên của Châm ngôn, chúng ta đọc câu, “Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu của sự khôn ngoan.” Bạn nghĩ điều này có nghĩa là gì? Bạn có đồng ý với điều đó không?
- Bằng những cách nào bạn sẽ đối chiếu sự khôn ngoan theo thế gian – thứ được trình bày cho chúng ta hàng ngày qua nhiều nguồn khác nhau – với sự khôn ngoan trong Kinh Thánh?
LƯU Ý: Nếu bạn có Kinh Thánh và muốn đọc thêm, hãy xem xét các đoạn sau: Châm- ngôn 2:6, 3; 13-15, 10:14-15, 12:8, 14:6,8, 15:7,33, 16:16,21, 17:24, 19:8
Châm-ngôn 2:6
6 Vì Đức Giê-hô-va ban cho sự khôn ngoan; Từ miệng Ngài ra điều tri thức và thông sáng.
Châm-ngôn 3; 13-15
13 Người nào tìm đặng sự khôn ngoan, Và được sự thông sáng, có phước thay!
14 Vì thà được nó hơn là được tiền bạc, Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
15 Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc, Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
Châm-ngôn 10:14-15
14 Người khôn ngoan dành để sự tri thức; Nhưng tại cớ miệng kẻ ngu muội sự bại hoại hòng đến.
15 Tài sản kẻ giàu có là cái thành kiên cố của người; Song sự hư nát của người khốn khổ là sự nghèo nàn của họ.
Châm-ngôn 12:8
8 Người ta được khen ngợi tùy theo sự khôn sáng mình; Còn kẻ có lòng tà vạy sẽ bị khinh dể.
Châm-ngôn 14:6,8
6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan, mà không gặp; Song sự tri thức lấy làm dễ cho người thông sáng
8 Sự trí huệ của người khôn khéo, ấy là hiểu rõ đường lối mình; Nhưng sự điên cuồng của kẻ ngu muội là sự phỉnh gạt.
Châm-ngôn 15:7,33
7 Môi người khôn ngoan rải sự tri thức ra; Nhưng lòng kẻ ngu muội chẳng làm như vậy.
33 Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dạy dỗ điều khôn ngoan; Và sự khiêm nhượng đi trước sự tôn trọng.
Châm-ngôn 16:16,21
16 Được sự khôn ngoan, thật quí hơn vàng ròng biết mấy! Được thông sáng, đáng chuộng hơn bạc biết bao!
21 Ai có lòng khôn ngoan được gọi là thông sáng; Lời dịu dàng gia thêm sự tri thức.
Châm-ngôn 17:24
24 Có sự khôn ngoan trước mặt người thông sáng; Song con mắt kẻ ngu muội ở nơi địa cực.
Châm-ngôn 19:8
8 Ai có được sự khôn ngoan thương mến linh hồn mình; Còn ai giữ lấy sự thông sáng tìm được phước hạnh.
Thử thách cho tuần này
- Nếu bạn quyết định ngày hôm nay, ‘Tôi muốn bắt đầu đạt được sự khôn ngoan. Tôi muốn khôn ngoan trong cách tôi làm việc và sống’, bạn sẽ làm điều đó như thế nào?
- Trong cuộc sống của bạn cho đến thời điểm này, một số điều khôn ngoan nhất bạn đã học được là gì? Hãy dành thời gian trong tuần này và thảo luận về chủ đề quan trọng về sự khôn ngoan này với một người bạn thân, người cố vấn hoặc một nhóm nhỏ các cố vấn đáng tin cậy. Một số cách nào bạn cần có và học cách thực hành sự khôn ngoan nhiều hơn là gì? Ai là người mà bạn cho là khôn ngoan có thể giúp đỡ bạn?